Rehabilitacja metodą VOJTY

W naszej przychodni świadczymy również pomoc najmłodszym pacjentom. Z myślą o nich proponujemy rehabilitację metodą Vojty, czyli usprawniania ruchowego, stosowaną głównie u niemowląt i małych dzieci. Można ją również wykorzystać u dorosłych. Ta terapia pozwala zmiany w zakresie koordynacji ruchów podczas chwytania, prostowania się, chodzenia i mówienia.

Na czym polega metoda Vojty?

Obejmuje ona część diagnostyczną, poświęconą ocenie zaburzenia powstałego na skutek uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, oraz terapeutyczną. Badanie metodą Vojty polega na tym, że terapeuta obserwuje i analizuje motorykę spontaniczną u niemowląt w pozycji na plecach oraz na brzuchu. W podobny sposób ocenia też reakcje ułożeniowe w postaci charakterystycznych zawieszeń oraz tzw. przetrwałe odruchy pierwotne.

Rehabilitacja Vojta opiera się na manualnej stymulacji punktów uciskowych, które umiejscowione są w odpowiednich strefach na ciele. Podczas ich wykonywania znaczenie ma siła ucisku i kierunek stymulacji oraz pozycja, w jakiej odbywają się poszczególne ćwiczenia. Fizjoterapia z ich zastosowaniem ma na celu doprowadzenie do pojawienia się wzorców ruchowych, które potrzebne są do prawidłowego rozwoju motorycznego niemowląt i dzieci z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Wczesne podjęcie rehabilitacji metodą Vojty może pozwolić uniknąć utrwalenia się ich w wersji patologicznej.

Zgodnie z tą metodą powstałe reakcje ruchowe podczas terapii są uwalniane bez świadomości pacjenta.

Wskazania do rehabilitacji Vojty

Jest to terapia stosowana u wcześniaków, niemowląt i dzieci starszych z zaburzeniami neurologicznymi. Do głównych wskazań podjęcia rehabilitacji Vojta zaliczają się m.in.:

• porażenie nerwów obwodowych i splotów nerwowych,
• kręcz szyi mięśniopochodny i kostnopochodny,
• mózgowe porażenie dziecięce,
• dystrofie mięśniowe,
• stwardnienie rozsiane,
• dysplazja stawów biodrowych,
• wodogłowie,
• wady wrodzone mózgu.

Ponadto rehabilitację stosuje się u pacjentów cierpiących na artrogrypozę, dysplazję stawów biodrowych, skoliozę, asymetrię i zaburzenia liniowości. Ćwiczenia zaproponowane przez Vojtę wykorzystuje się także w przypadku wylewów krwi do mózgu u dorosłych, przy urazach rdzenia kręgowego czy przy porażeniu nerwu twarzowego.

Przeciwwskazania do prowadzenia rehabilitacji metodą Vojty

Przeszkodą do jej wdrożenia mogą być np.:

• padaczka,
• nowotwór,
• stany zapalne,
• rozpoznana łamliwość kości,
• temperatura ciała powyżej 38 stopni Celsjusza.

Problemem będzie też duża nietolerancja dziecka na pozycje ułożeniowe stosowane podczas terapii.

Decydując się na rehabilitację Vojty trzeba mieć świadomość, że efekty zależą od tego, jak duże są uszkodzenia i na jakim etapie rozwoju wdrożono terapię ruchową. W przypadku dysfunkcji układu nerwowego ważna jest jak najwcześniejsza kompleksowa fizjoterapia.

Jakie są główne cele zastosowania rehabilitacji Vojty?

Zaproponowana przez czeskiego neurologa prof. dr. Vaclava Vojtę metoda jest jedną z form neurorehabilitacji. Stosuje się ją w leczeniu dzieci, które na skutek przedwczesnego porodu doznały uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, a co za tym idzie m.in. bolesnych przykurczów kończyn.

Głównym celem tej rehabilitacji jest przywrócenie maluchowi dostępu do podstawowych wzorców ruchowych, które w wyniku urazu zostały zablokowane. Dlatego określone ćwiczenia mają pobudzić nieaktywne szlaki nerwowe w mózgu małego pacjenta, czyli doprowadzić do uruchomienia konkretnych odruchów. Podczas sesji fizjoterapeuta stosuje nacisk na ściśle określone miejsca na ciele dziecka, które może leżeć na brzuchu, plecach lub boku w zależności od potrzeb. Zadaniem terapeuty jest wywołanie ich w sposób spontaniczny i automatyczny (jest to zwana lokomocja odruchowa).

Rehabilitacja Vojty szczególny nacisk kładzie na pojawienie się takich wzorców ruchowych, jak:

• pełzanie – które pojawia się samoistnie, a następnie na drodze ćwiczeń jest udoskonalane,
• przewracanie się z boku na bok,
• poruszenie się na czworakach.

Bardzo ważnym aspektem terapii jest to, aby mięśnie szkieletowe dziecka nauczyły się ze sobą współpracować. Ponadto mały pacjent uczy się codziennych czynności przebierania i utrzymania właściwej postawy ciała.